Το Facebook γίνεται 20 χρονών.

4 Φεβρουαρίου 2004

Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ δημιουργεί το Facebook. Η συνέχεια είναι λίγο-πολύ γνωστή σε όλους.

Όπως γνωστή είναι και η ιστορία πίσω από τη δημιουργία της πλατφόρμας που έμελλε να γίνει μία ασυγκράτητη υπερδύναμη, ισχυρότερη και από τις πιο ισχυρές κυβερνήσεις του πλανήτη. Σύμφωνα με την ρομαντική εκδοχή, αυτήν που προώθησαν το Χόλιγουντ και η ταινία «The Social Network», το Facebook δημιουργήθηκε από έναν φοιτητή του Χάρβαρντ που έψαχνε έναν τρόπο για να προσεγγίσει τα κορίτσια.

Η αλήθεια, όμως, είναι πολύ διαφορετική. Άλλωστε, τον καιρό εκείνο, ο Ζάκερμπεργκ είχε ήδη κορίτσι – την σημερινή σύζυγό του, Πρισίλα Τσαν. Αυτό που τον ενδιέφερε περισσότερο ήταν το ίντερνετ.

Όπως διαπίστωσε ο σημερινός CEO της Meta, το Google ήταν πολύ καλό  εάν έψαχνες για ειδήσεις, η Wikipedia ήταν πολύ καλή εάν έψαχνες για πληροφορίες, όμως πέραν αυτών, υπήρχε ένα κενό.

«Δεν υπήρχε ένα εργαλείο όπου μπορούσες να πας και να μάθεις για τους άλλους ανθρώπους. Δεν ήξερα πώς να το φτιάξω, επομένως άρχισα να φτιάχνω μικρά εργαλεία», έχει πει ο Ζάκερμπεργκ σε παλαιότερη συνέντευξή του στην Die Welt am Sonntag.

Έτσι, έφτιαξε ένα μικρό εργαλείο που ονομαζόταν Coursematch, όπου ο καθένας μπορούσε να μπει και να δηλώσει ποια μαθήματα παρακολουθεί στο πανεπιστήμιο.

Έτσι, σαν ένα εργαλείο μελέτης έφτιαξα μια μικρή εφαρμογή που σου έδειχνε τυχαία ένα από τα έργα τέχνης και σου επέτρεπε να γράψεις ποια πιστεύεις ότι είναι η σημασία του, από πλευράς ιστορίας της τέχνης. Το έστειλα στα emails όλων των φοιτητών του μαθήματος και τους είπα ότι έχω φτιάξει ένα εργαλείο μελέτης. Και όλοι συμπλήρωσαν τη σημασία των έργων και τελικά αποδείχθηκε ένα σπουδαίο εργαλείο κοινωνικής μελέτης», θυμάται ο Ζάκερμπεργκ.

Η απάντηση του Facebook προς τους ανερχόμενους ανταγωνιστές ήταν και αυτή αναμενόμενη. Τους αγόρασε όλους ή έστω σχεδόν όλους. Η σημαντικότερη του αγορά πάντως έγινε στις 9 Απριλίου του 2012. Ο Kevin Systrom και ο Mike Krieger είχαν φτιάξει ένα σάιτ του επικεντρωνόταν στις φωτογραφίες και το οποίο στην αρχή λειτουργούσε μόνο στο App Store. Ήταν και συνεχίζει να είναι μια από τις καλύτερα δομημένες εφαρμογές που μπορείς να βρεις στον κόσμο του internet. Προφανώς, μιλάμε για το Instagram.

Η πραγματική δυναμική της εφαρμογής φάνηκε ακριβώς τη μέρα που ανοίχτηκε και στα androids. Μέσα σε μόνο μια μέρα είχε ένα εκατομμύριο downloads. Αυτή η επιμονή στην εικόνα, σε ένα πολιτισμό που ούτως ή άλλως έχει συνδεθεί με την οπτική κουλτούρα, γινόταν ένα πεδίο που θα χτύπαγε το Facebook στην πιο χτυπητή του αδυναμία: ότι ήταν και εν μέρει συνεχίζει να είναι λίγο από όλα, πράγμα που μπορεί να είναι καλό για να μαζέψεις τους πάντες αλλά κακό για να τους κρατήσεις. Και τότε ήταν η στιγμή που έγινε πιθανόν το deal της δεκαετίας: το Facebook αγόρασε το Instagram. Η πιο τρανή απόδειξη γι’αυτόν τον χαρακτηρισμό περί ‘deal του αιώνα’ είναι το γεγονός ότι εξαγοράστηκε από τη Facebook με 1 δισεκατομμύριο δολάρια, ενώ τώρα, με βάση τους πιο πρόσφατους υπολογισμούς, η αξία του ξεπερνάει τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια.

Την ίδια τακτική ακολούθησε το Facebook και όταν απειλήθηκε η πρωτοκαθεδρία του στο chatting. Το 2014 αγοράζει την εφαρμογή WhatsApp για 19 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που αρχικά φάνηκε υπερβολικό για ένα app που δεν έβγαζε και τόσο πολλά χρήματα. Μερικά απόρρητα mails που βγήκαν στη δημοσιότητα, ωστόσο, έδειξαν ότι το Facebook έβλεπε το WhatsApp ως μια εφαρμογή που απειλούσε ότι θα το ‘σκότωνε’. Τον Απρίλιο του 2013 8,2 δισεκατομμύρια μηνύματα ανά μέρα στάλθηκαν μέσω WhatsApp, ενώ μόλις 3,5 μέσω mobile Messenger. Στόχος ήταν και πάλι οι επενδυτικές ευκαιρίες που έδινε το mobile internet.

Η επιτυχία της εφαρμογής αλλά και το γεγονός ότι πλέον υπάρχουν φορές που νιώθεις ότι το Facebook το τραβάει μόνο του η πολύ καλή λειτουργία του messenger είναι μια απόδειξη ότι επρόκειτο για μια πολύ έξυπνη επιχειρηματική κίνηση.

Τον Οκτώβριο του 2021, η ιδιοκτήτρια Facebook, Inc. άλλαξε την επωνυμία της εταιρείας σε Meta Platforms, προκειμένου να ανταποκρίνεται καλύτερα στο σύνολο των δραστηριοτήτων της, από τα κοινωνικά δίκτυα μέχρι την εικονική πραγματικότητα.

Ο Ζούκερμπεργκ επέλεξε την ελληνική λέξη «Μετά» για να δείξει ότι «υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν».

Ευκαιρία είναι όμως να πούμε ότι, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδίως όταν χρησιμοποιούνται χωρίς μέτρο, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχική μας υγεία. 

«Το να χρησιμοποιεί κάποιος ένα κοινωνικό δίκτυο όπως το Facebook για να βρίσκεται σε επαφή με τους φίλους του είναι μία υγιής δραστηριότητα. Αν όμως χρησιμοποιείται για να συγκρίνει τα δικά του επιτεύγματα με άλλων και να “κατασκοπεύει”, τότε πυροδοτεί αισθήματα μειονεξίας». 

Τα κοινωνικά δίκτυα:

Μπορούν να μας οδηγήσουν πολύ εύκολα στην απομόνωση, Ο λόγος για τον οποίο η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μας κάνει να αισθανόμαστε μοναχικοί και απομονωμένοι μπορεί να είναι ότι μειώνει τον χρόνο που περνάμε πρόσωπο με πρόσωπο με τους ανθρώπους. Οι επαφές και η επικοινωνία στην πραγματική ζωήμας κάνουν να νιώθουμε λιγότερο μόνοι, ενώ παράλληλα χτίζουν υγιείς σχέσεις.

Μας ενισχύουν τον φόβο της απώλειας. Όπως βλέπουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι άνθρωποι φαίνεται να πετυχαίνουν σπουδαία πράγματα, να διασκεδάζουν και να απολαμβάνουν τη ζωή. Αυτόματα, νιώθουμε ότι κάτι χάνουμε, ενώ οι άλλοι ζουν μια ολοκληρωμένη ζωή.

Όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο πιο πιθανό είναι να πυροδοτηθούν και να επιδεινωθούν συμπτώματα άγχους, ανεπάρκειας και κατάθλιψης.

Σήμερα, ιδίως οι νέοι εκτίθενται στον διαδικτυακό εκφοβισμό μέσω των social media. Ακόμη και ένα αρνητικό σχόλιο μπορεί να είναι εξαιρετικά οδυνηρό για κάποιους από εμάς και να έχει καταστροφικές συνέπειες.

Προσοχή λοιπόν, γιατί η διαφορά της χρήσης με την κατάχρηση, δεν έχει ποτέ εύκολο χαρακτηρισμό.