Με την ποίηση πολεμάμε τον ρατσισμό

Η 21η Μαρτίου έχει οριστεί ως Διεθνής Ημέρα για την εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων και του ρατσισμού. Ταυτόχρονα έχει οριστεί και ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης.

Ο διπλός συμβολισμός αυτής της ημέρας πιστεύουμε ότι μπορεί να αξιοποιηθεί με γόνιμο τρόπο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Συγκεκριμένα, επειδή η ποίηση μπορεί να συμπυκνώσει με τρόπο μοναδικό αξίες όπως η ισότητα, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η κοινωνική δικαιοσύνη, προτείνουμε οι σχολικές μονάδες να οργανώσουν, με όχημα και επίκεντρο την ποίηση, δραστηριότητες που θα καλλιεργούν και θα προάγουν αυτές τις αξίες. Για τον σκοπό αυτό καλούνται οι Σύλλογοι Διδασκόντων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης να σχεδιάσουν την εβδομάδα που ξεκινά τη Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016 δραστηριότητες υπό τον γενικό τίτλο «Με την ποίηση πολεμάμε τον ρατσισμό».

Αυτές οι δραστηριότητες θα εκκινούν από την ανάγνωση και ανάλυση έργων της ελληνικής και της παγκόσμιας ποίησης τα οποία αναδεικνύουν τις αξίες της ισότητας και της αλληλεγγύης μεταξύ όλων των ανθρώπων. Είναι δυνατό να αξιοποιηθούν και στίχοι τραγουδιών που έχουν σχετικό θέμα. Στη συνέχεια προτείνουμε οι μαθητές/τριες, σε συνάρτηση με την ηλικία και την ωριμότητά τους, να προχωρήσουν στις εξής εναλλακτικές δραστηριότητες οι οποίες μπορούν να σχεδιαστούν είτε ως ομαδικές, είτε ως ατομικές :

α) Δημιουργία ψηφιακών παρουσιάσεων που «εικονογραφούν» τους στίχους ενός ποιήματος. Οι μαθητές/τριες εργάζονται στα εργαστήρια πληροφορικής, αναζητώντας στο διαδίκτυο φωτογραφίες ή εικαστικά έργα που να ταιριάζουν σε κάθε στίχο και συνθέτουν μια ψηφιακή παρουσίαση, συνδυάζοντας εικόνες και στίχους, ακόμα και μελωδίες.

β) Δημιουργία χειροποίητης ή ψηφιακής αφίσας με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού, αξιοποιώντας ως σλόγκαν κάποιο/ους στίχο/ους ποιήματος με αντιρατσιστικό μήνυμα.

γ) Δημιουργία καλλιγράμματος (σχηματικού ποιήματος). Οι μαθητές/τριες διατάσσουν έτσι τους στίχους ενός ποιήματος πάνω στο χαρτί, ώστε να σχηματίζεται μια εικόνα που να συνδέεται με το θέμα του ποιήματος.

δ) Δημιουργία ποιήματος με αντιρατσιστικό μήνυμα από τους/τις μαθητές/τριες. Οι μαθητές/τριες δημιουργούν σε ελεύθερο στίχο ή σε παραδοσιακό δικά τους ποιήματα, για να μεταφέρουν ένα σχετικό τους βίωμα ή να εκφράσουν το όραμα για έναν κόσμο χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις.

ε) Μελοποίηση ενός ποιήματος. Οι μαθητές/τριες με ταλέντο στη μουσική μπορούν να μελοποιήσουν στίχους γνωστών ποιητών ή στίχους δικούς τους ή συμμαθητών/τριών τους.

Οι δημιουργίες των μαθητών/τριών προτείνεται να αναρτηθούν στις ιστοσελίδες των σχολικών μονάδων ή να δημοσιοποιηθούν σε εκδήλωση στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Επίσης, οι σχολικές μονάδες παρακαλούνται να αποστείλουν κάποια αντιπροσωπευτικά έργα των μαθητών/τριών τους στο ΥΠΠΕΘ, στην ηλεκτρονική διεύθυνσηsite@minedu.gov.gr, ώστε να αναρτηθούν και στην ιστοσελίδα του.

Η 21η Μαρτίου αποτελεί μια ευκαιρία για να ενισχυθούν οι δράσεις για την προάσπιση των δικαιωμάτων όλων των παιδιών και για την αποτροπή φαινομένων ρατσισμού, ξενοφοβίας και διακρίσεων μέσα στη σχολική κοινότητα. Η ανάγκη καταπολέμησης των διακρίσεων, και δη των αντιλήψεων, στάσεων και συμπεριφορών που ενισχύουν τον ρατσισμό υπαγορεύεται, τόσο από το ελληνικό Σύνταγμα όσο και από διεθνείς συμβάσεις που δεσμεύουν τη χώρα. Το οποιοδήποτε όμως νομοθετικό πλαίσιο αποδεικνύεται αποτελεσματικό μόνον με την ενεργητική συμμετοχή και στάση όλων των πολιτών. Η ανάγκη για ενεργοποίηση όλων μας κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας είναι σήμερα ακόμη περισσότερο έντονη, καθώς οι πόλεμοι και οι εμφύλιες συρράξεις στις χώρες της Μέσης Ανατολής έχουν εξωθήσει σε φυγή προς την Ευρώπη χιλιάδες κατατρεγμένους πρόσφυγες.

Η 21η Μαρτίου ας είναι, λοιπόν, η απαρχή μιας συντονισμένης παρέμβασης στον χώρο των σχολείων με στόχο την αντιμετώπιση φαινομένων ρατσισμού και ξενοφοβίας.

Καλούμε τα στελέχη της εκπαίδευσης, τους/τις εκπαιδευτικούς και τους/τις μαθητές/μαθήτριες σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς να σχεδιάζουν και να υλοποιούν εκπαιδευτικές δράσεις που να στοχεύουν στην ένταξη και στην εκπαιδευτική στήριξη όλων των μαθητών/τριών, χωρίς εξαιρέσεις και περιορισμούς, αποκρούοντας κάθε ρατσιστική πρόκληση, με σεβασμό σε κάθε ιδιαιτερότητα σωματική, πνευματική, συναισθηματική και κάθε διαφορά γλώσσας, φύλου, φυλής, θρησκείας, χρώματος. Καλούμε επίσης όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας να μη σιωπούν, να μην παραμένουν απαθή ή αδιάφορα και κυρίως να μην φοβούνται να ενημερώνουν τους αρμοδίους ή να καταγγέλλουν τα φαινόμενα της βίας, των φυλετικών διακρίσεων και του ρατσισμού που μπορεί να διαπιστώνονται στον χώρο του σχολείου.

Η ρατσιστική βία, λεκτική ή σωματική, δεν έχει θέση σε μια δημοκρατική κοινωνία, δεν έχει θέση στο σχολείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας.