22 Απριλίου, Διεθνής Ημέρα της Μητέρας Γης

Συμπληρώθηκαν 47 χρόνια  από τον πρώτο εορτασμό της Ημέρας της Γης, στις 22 Απριλίου 1970, αλλά τα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι περισσότερο επίκαιρα και κρίσιμα από ποτέ.

Το θέμα του εορτασμού για το 2017 είναι ο "Περιβαλλοντικός και κλιματικός αλφαβητισμός".

Όπως αναφέρει και ο ΟΗΕ, η εκπαίδευση είναι το θεμέλιο της προόδου. Πρέπει να οικοδομήσουμε έναν παγκόσμιο πολίτη που να μιλάει άψογα για τις έννοιες της αλλαγής του κλίματος και να συνειδητοποιεί την άνευ προηγουμένου απειλή για τον πλανήτη μας. Πρέπει να προωθήσουμε  σε όλους  τη γνώση και να εμπνεύσουμε δράσεις  για την προστασία  του περιβάλλοντος. Αυτό εξάλλου υποστήριξε και η Μαλάλα Γιουσαφζάι που πήρε το 2014 το Νόμπελ για τον αγώνα της για το δικαίωμα των κοριτσιών στην εκπαίδευση στην ομιλία της στον οργανισμό « οι νέοι ας υψώσουμε τα βιβλία μας και τα μολύβια μας. Είναι τα πιο ισχυρά μας όπλα και  για την προστασία του περιβάλλοντος»

Το περιβαλλοντικό και κλιματικό αλφάβητο είναι ο κινητήρας όχι μόνο για τη δημιουργία πράσινων ψηφοφόρων και για την προώθηση των περιβαλλοντικών και κλιματικών νόμων και πολιτικών, αλλά και για την επιτάχυνση των πράσινων τεχνολογιών και των θέσεων εργασίας.

Έτσι, αναλαμβάνουμε δράση.

Με αφορμή την Ημέρα της Γης κι επειδή θεωρητικολογούμε ασύστολα χωρίς να προχωρούμε στην αντιμετώπιση των φαινομένων, αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά  τα έξι κατά τη γνώμη μας πιεστικότερα οικολογικά προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο άνθρωπος, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους ο καθένας μας μπορεί να συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση.

—Κλιματική Αλλαγή

Παρότι το 97% των κλιματικών επιστημόνων συμφωνούν ότι η Κλιματική Αλλαγή είναι πραγματικότητα με κύριο αίτιο τα ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου, η πολιτική βούληση για μετάβαση προς μια οικονομία μηδενικών εκπομπών ρύπων δεν είναι αρκετά ισχυρή.

Ίσως ακόμα πιο ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως τυφώνες, πλημμύρες, ξηρασίες και καύσωνες πείσουν την κοινή γνώμη, τους πολιτικούς, αλλά κυρίως τους βιομηχάνους ότι πρέπει να αλλάξουν μυαλά διότι σε λίγες δεκαετίες δεν θα υπάρχουν αγορές να διαθέσουν τα προϊόντα τους.

Τι μπορείς να κάνεις: Κυριότερες πηγές ρύπων είναι η κατοικία μας, αλλά και το μέσο που χρησιμοποιούμε για τις μετακινήσεις μας. Η ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας μας, η χρήση του ποδηλάτου, των μέσων μαζικής μεταφοράς ή και τον ποδιών μας αντί του αυτοκινήτου μπορούν να μειώσουν δραστικά  το οικολογικό μας αποτύπωμα. Εάν πρέπει να χρησιμοποιήσετε οπωσδήποτε αυτοκίνητο εξετάστε την προοπτική αντικατάστασης του συμβατικού σας οχήματος με ένα υβριδικό ή ηλεκτροκίνητο. Όσο για το αεροπλάνο που είναι το πιο ρυπογόνο μέσο μεταφοράς κι εδώ μπορείτε να μειώσετε το περιβαλλοντικό σας αποτύπωμα με την ένταξή σας σε ένα πρόγραμμα αντιστάθμισης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, όπως αυτό που προσφέρει η εταιρεία Carbonfund.org.

—Ρύπανση

Η ατμοσφαιρική ρύπανση και η κλιματική αλλαγή είναι αλληλένδετες, καθώς τα ίδια αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι τα ίδια που δημιουργούν αποπνικτική κατάσταση στις μεγάλες πόλεις και απειλούν τη δημόσια υγεία.

Το Πεκίνο, το Παρίσι, αλλά και η Αθήνα είναι παραδείγματα μεγαλουπόλεων όπου το βιοτικό επίπεδο υποβαθμίζεται σημαντικά λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Η ρύπανση των υδάτινων πόρων, αλλά και των εδαφών μπορεί να μην είναι τόσο ορατές, αλλά δεν είναι λιγότερο σημαντικές. Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Φυσικών Πόρων των ΗΠΑ, η ρύπανση του νερού αποτελεί τον μεγαλύτερο υγειονομικό κίνδυνο στη χώρα, ενώ στην Κίνα το 20% της καλλιεργήσιμης γης έχει μολυνθεί από τοξικά βαρέα μέταλλα με ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον, την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία των τοπικών κοινοτήτων. Τη ρύπανση των εδαφών εντείνει επίσης η χρήση παρασιτοκτόνων και λιπασμάτων.

Τι μπορείς να κάνεις: Οι προσωπικές ενέργειες είναι αντίστοιχες με εκείνες που προτείνονται για την κλιματική αλλαγή. Μπορείτε επίσης –ίσως όχι στην Ελλάδα υπό τις παρούσες συνθήκες– να εγκαταστήσετε ένα φωτοβολταϊκό επί στέγης ή μια μικρή ανεμογεννήτρια και να μειώσετε την εξάρτησή σας από τα ορυκτά καύσιμα.

—Αποδάσωση

Τα δάση είναι σημαντικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής καθώς λειτουργούν ως “φρεάτια άνθρακα”, που σημαίνει ότι απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα που ειδάλλως θα κατέληγε στην ατμόσφαιρα. Εκτιμάται ότι το 15% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων προέρχονται από την αποδάσωση.

Η αποψίλωση των δασών απειλεί επίσης τα ζώα και τους ανθρώπους που βασίζονται σε αυτά για την επιβίωσή τους.

Ιδιαίτερα πολύτιμα είναι τα τροπικά δάση όπου ενδημεί το 80% των παγκόσμιων ειδών. Παρόλα αυτά, το 17% του δάσους του Αμαζονίου έχει αποψιλωθεί για τη δημιουργία βοσκότοπων. Σε αυτή την περίπτωση όχι μόνο δεν απορροφάται διοξείδιο του άνθρακα λόγω της υλοτόμησης, αλλά εκπέμπονται τεράστιες ποσότητες μεθανίου από την εκτροφή βοοειδών.

Τι μπορείς να κάνεις: πάρε μέρος σε δράσεις αναδάσωσης και καθαρισμού των δασών, όπως αυτές που διοργανώνει η ΑΥΡΑ, μην χρησιμοποιείς χαρτοπετσέτες, αλλά υφασμάτινες που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν και αγόραζε πιστοποιημένα προϊόντα υπεύθυνης υλοτομίας. Μην αγοράζεις προϊόντα από φοινικέλαιο για να μην συμβάλλεις στην αποδάσωση στην Ινδονησία και τη Μαλαισία.

—Έλλειψη νερού

Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται και η κλιματική αλλαγή προκαλεί ανομβρίες και ξηρασίες, η έλλειψη υδάτινων πόρων αναδεικνύεται σε μείζον περιβαλλοντικό και κοινωνικό πρόβλημα.

Μόλις το 3% των υδάτινων πόρων παγκοσμίως είναι πόσιμοι, ενώ 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό.

Τι μπορείς να κάνεις: η αποδοτική χρήση του νερού είναι πολύ σημαντική. Ειδικά στα αστικά κέντρα, όπως είχε δείξει πρόσφατη μελέτη του Δικτύου Μεσόγειος SOS παρατηρείται κατασπατάληση υδάτινων πόρων.

Τεχνολογικές λύσεις, όπως ντουζιέρες και τουαλέτες χαμηλής κατανάλωσης νερού αλλά και διάφοροι έξυπνοι τρόποι για να σταματήσουμε τη σπατάλη αυτού του πολύτιμου πόρου μπορούν να συμβάλλουν στην προσπάθεια για ένα καλύτερο μέλλον.

—Απώλεια της βιοποικιλότητας

Οι παρεμβάσεις του ανθρώπου στους βιότοπους της άγριας ζωής, αλλά και η κλιματική αλλαγή προκαλούν ταχεία μείωση της βιοποικιλότητας. Σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη του WWF, η βιοποικιλότητα έχει μειωθεί κατά 27% τα τελευταία 35 χρόνια.

Τι μπορείς να κάνεις: ως καταναλωτής προστάτευσε τη βιοποικιλότητα αγοράζοντας περιβαλλοντικά υπεύθυνα προϊόντα. Επίσης, η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση και η κομποστοποίηση προστατεύουν τη βιοποικιλότητα.

—Διάβρωση και υποβάθμιση των εδαφών

Η μη βιώσιμες γεωργικές πρακτικές έχουν προκαλέσει διάβρωση των εδαφών με συνέπεια τη μείωση της καλλιεργήσιμης γης, τη ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα, την αύξηση των πλημμυρικών φαινομένων και την ερημοποίηση. Σύμφωνα με το WWF έχει χαθεί το 50% της φυτικής γης του πλανήτη τα τελευταία 150 χρόνια.

Τι μπορείς να κάνεις: υποστήριξε τη βιώσιμη γεωργία, αγόραζε προϊόντα οργανικής καλλιέργειας και όχι προϊόντα εντατικής και χημικά υποβοηθούμενης παραγωγής.

Μπορείτε επίσης να φτιάξετε το δικό σας οικολογικό μποστάνι.