21 Ιουνίου 2025, Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής.

Η Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής καθιερώθηκε το 1982 με πρωτοβουλία του τότε Γάλλου υπουργού πολιτισμού Ζακ Λανγκ, του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού και την αιγίδα του Δήμου του Παρισιού.

Η Γιορτή της Μουσικής, από το 1985, εξαπλώθηκε έξω από τα Γαλλικά σύνορα και η Αθήνα, 1η Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη, ήταν η πρώτη πόλη στην οποία η Γιορτή πραγματοποιήθηκε εκτός Γαλλίας.

Σήμερα η Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής είναι ένα ευρωπαϊκό γεγονός, που διεξάγεται στις 21 Ιουνίου κάθε χρόνο σε 22 χώρες της Ευρώπης.

Η μουσική έχει κομβικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων. Σμιλεύει την ψυχολογία μας, ομορφαίνει την καθημερινότητά μας, διευκολύνει την επικοινωνία, μερεύει, θεριεύει αλλά και λυτρώνει καρδιές και σώματα.

Μουσική είναι η οργάνωση των ήχων με σκοπό τη σύνθεση ή το σύνολο ήχων από το οποίο απαρτίζεται ένα μουσικό κομμάτι ή η εκτέλεση ενός μουσικού έργου. Η μουσική είναι λοιπόν τέχνη και όχι μόνο: η μουσική είναι έκφραση, η μουσική είναι ρυθμός, η μουσική, εντέλει, είναι ανάγκη. Γεννήθηκε μαζί με τον άνθρωπο, ο οποίος κατάφερε γρήγορα να διακρίνει αρμονικούς φυσικούς ήχους που τον βοηθούσαν στη ζωή του. Σταδιακά άρχισε να τους ανασυνθέτει δημιουργικά.

Στην αρχαιότητα η μουσική ήταν στοιχείο μόρφωσης. Στα νεότερα χρόνια ορίζεται ως η τέχνη έκφρασης των αισθημάτων και των ιδεών, με τη βοήθεια αρμονικά συνδυασμένων ήχων, η μελωδία μιας μουσικής σύνθεσης που εκτελείται με φωνή, με όργανα ή και ορχήστρα, και στηρίζεται στη μελωδία, την αρμονία, τον ρυθμό, τον τονισμό κ.ά. Η μουσική επιδρά στον άνθρωπο με οργανωμένες ηχητικές δομές που αποτελούνται κυρίως από τους τόνους και βρίσκεται περισσότερο κοντά στον λόγο, τους κραδασμούς της φωνής που εξωτερικεύει τον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου.

Ο Πλάτων πίστευε ότι η μουσική είναι η κίνηση του ήχου να φτάσει την ψυχή και να της δείξει την αρετή. Ότι η μουσική δίνει ψυχή στο σύμπαν, φτερά στη σκέψη, απογειώνει τη φαντασία, χαρίζει χαρά στη λύπη και ζωή στα πάντα.

Ας μην ξεχνάμε επίσης, ότι η μουσική πηγάζει – κατάγεται από τις Μούσες και βρισκόταν υπό την προστασία τους. Οι αρχαίοι πίστευαν πως οι Μούσες κατοικούσαν στον Όλυμπο και τραγουδούσαν θείες μελωδίες και ύμνους, παίζοντας λύρα. Η Καλλιόπη, η πρώτη των Μουσών και πιο σεβαστή απ’ όλες, μητέρα του Ορφέα και του Λίνου, ήταν η Μούσα του ηρωικού έπους και η Ευτέρπη, η Μούσα της Μουσικής και της Λυρικής ποίησης.

Η μουσική δραστηριότητα του ανθρώπου περιλαμβάνει τη δημιουργία, την εκτέλεση και την πρόσληψη, στις οποίες αντιστοιχούν τα τρία στάδια του έργου: σύνθεση, εκτέλεση, ακρόαση. Η μουσική διακρίνεται, σύμφωνα με το περιεχόμενό της, σε λυρική, δραματική-τραγική, επική-ηρωική, σοβαρή, ελαφρά και χιουμοριστική, με βάση την εκτέλεση, σε φωνητική και ενόργανη, και τέλος, με βάση τη σύνθεση, σε θεατρική, χορευτική, ενόργανη ή σε μουσική με συνοδεία απαγγελίας. Διακρίνεται επίσης, σε μουσική θεάματος, σε μουσική για τραγούδι (νανούρισμα, ύμνος, σερενάτα, βαρκαρόλα), για χορό (γκοπάκ, βαλς, πολωνέζα), για εμβατήριο στρατιωτικό ή πένθιμο, σουίτα, ουβερτούρα, συμφωνικό ποίημα, κονσέρτο, ορατόριο, καντάτα, σονάτα, τρίο, κουαρτέτο, κουιντέτο, ρομάντζα, ή σε τελετουργική μουσική: ψαλμός, δρώμενα, χορικά, λειτουργίες, ρέκβιεμ.

Με κάποια μουσικά κομμάτια  μας συνδέουν σκέψεις και μνήμες ανεξίτηλες. Εικόνες φορτισμένες με συναισθήματα χαράς, λύπης, μοναξιάς, ευδαιμονίας, λιβιδικής έξαρσης ή ψυχικής καταρράκωσης. Αν ο έρωτας είναι ναρκωτικό, η μουσική είναι θέωση. Mας χαρίζει τον παράδεισο, το ζεν, τη γαλήνη, διεγείρει τα πλήθη με εμβατήρια, ενώνει τις μάζες σε μια εξέγερση. Συχνά οι νότες δεν διστάζουν να παρακάμψουν τον εγκέφαλο και να κυριεύσουν το σώμα, να το κατακτήσουν, να το υποδουλώσουν και να το διατάξουν να υπακούσει στα κελεύσματά τους.

Στιγμές ηδονής και χαμόγελα συνταιριάζουν θαυμάσια με ένα λα μινόρε, ένα ποτάμι δάκρυα με ένα σολ ματζόρε, ένα δυνατό γέλιο με ένα μι εβδόμης. Η χαρά-ματζόρε- και η λύπη -μινόρε- μπορούν να συνταιριάζουν, όπως μπορείς να κλαις και να γελάς ταυτόχρονα, όπως λούζεσαι στο φως του ήλιου μαζί με τις σταγόνες της βροχής, όπως μπορείς να αγαπάς και ταυτόχρονα να μισείς, έτσι μπορείς να παίξεις την ίδια στιγμή δυο νότες, μια μινόρε με μια ματζόρε. Μια έκρηξη χαράς με έναν διάλογο εγχόρδων και πνευστών, μια ουράνια συγκίνηση με τον επιβλητικό ήχο ενός εκκλησιαστικού οργάνου.

Η μουσική είναι αλληλένδετη με τη ζωή του ανθρώπου. Παράγει συναισθήματα, μας διηγείται ιστορίες χαράς και λύπης, μας ηρεμεί, μας διασκεδάζει με τραγούδια και χορούς, μας τρομάζει, μας δημιουργεί δέος, μας συνδέει με τα βαθύτερα στρώματα του άπιαστου Εγώ και της ύπαρξής μας, μας ενώνει με τη φύση με φυσιολατρικά τραγούδια, μας βοηθάει στην προσέγγιση του θείου με θρησκευτικούς ύμνους, μας μεγαλώνει με παιδικά τραγούδια και νανουρίσματα, μας χαρίζει έργα υψηλής διανοητικής σύλληψης και απόλαυσης και συνοδεύει με μοιρολόγια τον θάνατο.

Ο Μπετόβεν είπε ότι “η μουσική είναι ένας μεσίτης μεταξύ της ζωής του νου και της ζωής των αισθημάτων”. Ο Νίτσε έγραψε ότι “χωρίς τη μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος” ενώ, σύμφωνα με τον Πυθαγόρα, “η μουσική ξυπνά στην καρδιά τον πόθο των ωραίων πράξεων”.

Και δεν είνοι οι μόνοι που εξέφρασαν την άποψη τους για την μουσική.

…μη ζῴην μετ᾽ αμουσίας.

Μτφρ: να μη ζεις – δεν υπάρχει ζωή χωρίς μουσική (ή χωρίς τις Μούσες – την τέχνη γενικώς).

Ευριπίδης, 480-406 π.Χ.

Δεν ξέρω αν τα περισσότερα τραγούδια γράφονται, όπως λένε, σε δύσκολες στιγμές. Θέλω να πιστεύω, πάντως, πως ονειρεύονται τις πιο ευτυχισμένες.

Γιάννης Παπαϊωάννου, 1914-1972, Έλληνας λαϊκός μουσικοσυνθέτης

Ο ποιητής είναι κατώτερος από τον ζωγράφο στην απεικόνιση ορατών πραγμάτων και πολύ κατώτερος από τον μουσικό στην έκφραση αοράτων πραγμάτων.

Λεονάρντο Ντα Βίντσι, 1452-1519

Η μουσική είναι το φεγγαρόφωτο στη σκοτεινή νύχτα της ζωής.

Jean-Paul Richter, 1763-1825, Γερμανός συγγραφέας

Καλή ακρόαση για τους μη μουσικούς, καλές δημιουργίες για τους μουσικούς.

Πριν όμως σας αφήσουμε να απολαύσετε την μουσική που σας αρέσει, ας ακούσουμε κυρίως και να διαβάσουμε μερικά εντυπωσιακά γεγονότα.

Ποιά είναι η πιο διάσημη μελωδία στον κόσμο, μέχρι τώρα τουλάχιστον;

Μπορεί η συγκεκριμένη εταιρία να μην είναι η πιο γνωστή αυτή την στιγμή στον κόσμο, όμως πριν μερικά χρόνια ήταν το πιο δημοφιλές και αναγνωρισμένο ringtone των κινητών τηλεφώνων.

Ο συνθέτης της μελωδίας  είναι ένας Ισπανός κιθαρίστας του 19ου αιώνα. Το όνομά του ήταν Φρανσίσκο Ταρέγκα και το 1902, συνέθεσε το κομμάτι «Grand Vals» .

Υπολογίστηκε ότι όταν τα κινητά της συγκεκριμένης εταιρίας ήταν στην απόλυτη κορυφή των πωλήσεων παγκοσμίως, η μελωδία αυτή ακουγόταν 2 δισεκατομμύρια φορές τη μέρα, σχεδόν 20 χιλιάδες φορές ανά δευτερόλεπτο....

Ποιά είναι όμως η πιο πολυτραγουδημένη μελωδία όλων των εποχών;

13 Οκτωβρίου 1893, Οι αδελφές Πάτι Σμιθ Χιλ και Μίλρεντ Χιλ κατοχυρώνουν το copyright για τη μελωδία του γνωστού σε όλους μας Happy Birthday to You. Το τραγούδι που είχαν γράψει στις 27 Ιουνίου του 1859 ήταν ήδη δημοφιλές με τον αρχικό του τίτλο Good Morning to All. Όταν οι στίχοι άλλαξαν αναφερόμενοι σε γενέθλια ήρθε μία αναπάντεχη επιτυχία.

Η Warner Chappell Music κάποτε υποστήριξε ότι είχε εξασφαλίσει το copyright της μελωδίας από τις δύο αδελφές και εισέπραττε επί χρόνια δικαιώματα για τη χρήση του. Το 2015 δικαστήριο έκρινε άκυρο το copyright και η εταιρεία συμφώνησε να επιστρέψει 14 εκατ. δολάρια. Έκτοτε το Happy Birthday to You θεωρείται «δημόσιο αγαθό».