2ο επαναληπτικό μάθημα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ  ΜΑΘΗΜΑ  2

 Α Κλίση Ουσιαστικών: Η α′ κλίση ουσιαστικών περιλαμβάνει  αρσενικά και θηλυκά ουσιαστικά.

Οι καταλήξεις των πτώσεων είναι οι εξής:

Παραδείγματα αρσενικών σε -ας και σε -ης

β) Παραδείγματα θηλυκών σε -ᾱ και -ᾰ (γεν. -ᾱς)

γ) Παραδείγματα θηλυκών σε ᾰ- (γεν. -ης)

δ) Παραδείγματα θηλυκών σε –η

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΡΕΙΣ

1. Η κατάληξη -ας είναι μακρά, π.χ. τοὺς κριτάς, τῆς ὥρας, τὰς ὥρας.
2. Η δίφθογγος αι, όταν βρίσκεται στο τέλος κλιτής λέξης (πλην ευκτικής ρήματος), είναι βραχεία, π.χ. οἱ κριταί (αλλά τοῖς κριταῖς), αἱ ὧραι (αλλά ταῖς ὥραις).
3. Η γενική πληθυντικού των ουσιαστικών α′ κλίσης τονίζεται πάντοτε στη λήγουσα και περισπάται, π.χ. τῶν κριτῶν, τῶν κοχλιῶν, τῶν ὡρῶν, τῶν πηγῶν.
4. Η γενική και η δοτική των ουσιαστικών α′ κλίσης, όταν τονίζονται στη λήγουσα, περισπώνται και στους δύο αριθμούς, π.χ. τοῦ κριτοῦ, τῷ κριτῇ, τῶν κριτῶν, τοῖς κριταῖς, τῆς πηγῆς, τῇ πηγῇ, τῶν πηγῶν, ταῖς πηγαῖς.
5. Τα οξύτονα και παροξύτονα ουσιαστικά α′ κλίσης διατηρούν τον τόνο τους στην ίδια συλλαβή σε όλες τις πτώσεις (στη γενική βέβαια του πληθυντικού όλα τονίζονται στη λήγουσα), π.χ. ὁ κριτής, τοῦ κριτοῦ, τῷ κριτῇ, τὸν κριτήν.
6. Προσοχή στην κλητική ενικού των αρσενικών σε -ης Τα περισσότερα σχηματίζουν κλητική σε -α βραχύ. Μόνο τα ουσιαστικά σε -δης (π.χ. εὐπατρίδης) και το κύριο όνομα Αἰσχίνης διατηρούν την κατάληξη -η.
7. Τα θηλυκά σε -η στον ενικό διατηρούν το -η σε όλες τις πτώσεις. Τα θηλυκά σε -α στον ενικό διατηρούν το -α σε όλες τις πτώσεις, εκτός από όσα πριν από το -α έχουν σύμφωνο (πλην ρ). Τα τελευταία έχουν κανονικά κατάληξη -α βραχύ και το τρέπουν στη γενική και δοτική του ενικού σε -η, π.χ. ἡ χώρα → τῆς χώρας, τῇ χώρᾳ, αλλά ἡ γλῶσσα → τῆς γλώσσης, τῇ γλώσσῃ.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφέρετε τα ουσιαστικά στην αιτιατική του πληθυντικού:

2. Να συμπληρωθούν οι καταλήξεις των ουσιαστικών που ζητούνται με βάση το άρθρο:

 3.Να συμπληρωθούν με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού στην παρένθεση οι παρακάτω προτάσεις :
α.᾿Ιατρὸς τῶν ______ (ἀτυχὶα) ὁ χρὸνος ἐστὶ.
β. Αἰσχραὶ ______ (διαβολὴ) φὲρουσιν  δεινὴν ______ (λὺπη).

γ.῾Ημεῖς ________ (πολὶτης) ________ (ψυχὴ) τῆς _______ (πολιτεία) νομὶζομεν.

δ.Μεγίστης ___________________ (τιμή) ἀπολαύουσιν (= απολαμβάνουν) οἱ ___________________ (νικητής).