Οι "Εναλλακτικοί" συνομιλούν με τον ποιητή Τόλη Νικηφόρου

Ο Τόλης Νικηφόρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1938. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Ρωµυλία. Σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων και εργάστηκε ως σύμβουλος οργάνωσης επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη, Αθήνα και το Λονδίνο και ταξίδεψε σε πολλές χώρες. Ως τώρα έχουν εκδοθεί 46 βιβλία του, 30 ποιητικά και 16 πεζογραφίας. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε 10 ευρωπαϊκές γλώσσες κι έχουν περιληφθεί σε ελληνικές και ξένες ανθολογίες και στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Τη συνέντευξη πραγματοποίησαν  στην αίθουσα εκδηλώσεων της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Δήμου Θεσσαλονίκης, οι μαθητές της Γ Γυμνασίου : Πλαστράκης Θεολόγος, Τοζίδης Γιώργος, Τσιαρτσιάφη Θεοδώρα με τη συνδρομή της υπεύθυνης καθηγήτριας Α.Διαμαντοπούλου. Το κείμενο των απαντήσεων απομαγνητοφωνήθηκε, γράφτηκε στον υπολογιστή και σας το παρουσιάζουμε:

Κύριε Νικηφόρου, γιατί γράφετε ποίηση;

Γράφω ποίηση, γιατί ανακάλυψα στα πρώτα εφηβικά μου χρόνια ότι αυτός είναι ο προορισμός μου στη ζωή, να γράφω, δηλαδή, μυθιστορήματα, διηγήματα και κυρίως ποίηση, ταξιδεύοντας στον κόσμο. Και το ανακάλυψα,όταν μπήκα στη μεγάλη βιβλιοθήκη του Ανατόλια και άρχισα να ξεφυλλίζω τα βιβλία. Είχα βρει την πατρίδα μου! Τότε αποφάσισα να διαβάσω όλα τα βιβλία της βιβλιοθήκης και μετά να γράψω εγώ ένα ράφι βιβλία. Και το έκανα. Δεν διάβασα βέβαια όλα τα βιβλία εκείνης της βιβλιοθήκης, αλλά σίγουρα έχω διαβάσει μια βιβλιοθήκη βιβλία! Και κοντά στα 50 βιβλία που έχω γράψει είναι σίγουρα ένα ράφι βιβλία. Και συνεχίζω. Ο καθένας μας πρέπει να ανακαλύψει στα εφηβικά του χρόνια τι είναι αυτό που τον φλογίζει, την όποια δωρεά του, το ταλέντο του, την κλίση του, τον προορισμό του. Και να αφιερώσει μετά τη ζωή του σ' αυτό.

Ποιο ήταν το πρώτο σας ποίημα και από πού το εμπνευστήκατε;

Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος. Πάντως έγραψα ένα ποίημα στα 16-17 μου για τον Κυπριακό αγώνα και το διάβασα μετά σε συγκέντρωση ολόκληρου του σχολείου. Σίγουρα δοκίμαζα να γράψω από πιο νωρίς αλλά δίσταζα να τα δείξω σε κάποιον.

Ποιες είναι οι βασικές πηγές έμπνευσής σας;

ΟΙ βασικές πηγές έμπνευσης μου είναι ο έρωτας και η αγάπη, η παιδική αθωότητα, το φως, η κατάσταση του ανθρώπου και οι κοινωνικοί αγώνες. Αλλά και τα δραματικά παιδικά μου χρόνια και η διαλυμένη οικογένεια μας.

Ποιοι ποιητές επηρέασαν το έργο σας;

Αγάπησα πολλούς ποιητές, Έλληνες και ξένους. Ξεχωρίζω τον Τ.Σ. Ελιοτ και τον Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι από τους ξένους, τον Γιώργο Θέμελη και τον Γιώργο Σεφέρη από τους Έλληνες, αν και έτσι αδικώ τους άλλους αγαπημένους μου. Κανένας όμως δεν με έχει επηρεάσει άμεσα. Τα διαβάσματά μου και οι λογοτεχνικές αγάπες μου έχουν γίνει ένα χαρμάνι μέσα μου για να αναδυθεί η δική μου φωνή.

Πώς εργάζεται ένας ποιητής για να τελειοποιήσει ένα ποιητικό έργο;

 Όταν μου έρθει η αστραπή της έμπνευσης, γράφω το ποίημα με το μολύβι στο χαρτί. Το βλέπω και το ξαναβλέπω και μετά το περνάω στον υπολογιστή και το τυπώνω. Το αφήνω πλάι μου μερικές μέρες και μετά το ξαναβλέπω και το οριστικοποιώ σε πρώτη φάση. Το βάζω σε ένα κλασέρ με τα εκκρεμή ποιήματα και κάνω ανασκόπηση και προσαρμογές, αλλαγές κάθε μήνα. Μετά αυτές τις αλλεπάλληλες επεξεργασίες και όταν τα εκκρεμή ποιήματα φτάσουν τα 80-100, επιλέγω 32-34, συνθέτω τη νέα συλλογή και τη στέλνω για έκδοση. Η διάρκεια από την αρχική γραφή ως το βιβλίο μπορεί να είναι από μερικούς μήνες ως μερικά χρόνια.

Η έμπνευση ή η δουλειά παίζει το σημαντικότερο ρόλο για την επιτυχία;

Τόσο η έμπνευση όσο και δουλειά (επεξεργασία) είναι απαραίτητες. Την έμπνευση όμως δεν την ελέγχεις. Έρχεται «από το τίποτα σαν θαύμα ξαφνικά», όπως είναι ο τίτλος ενός σχετικά πρόσφατου βιβλίου μου, στο οποίο περιγράφω τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφτηκαν μερικά ποιήματα μου. Βλέπω το ποίημα σαν ένα ακατέργαστο διαμάντι που πρέπει μετά να υποστεί επεξεργασία για να προσλάβει τη λάμψη και την ομορφιά του. Έτσι, δίνω την έμφαση στην επεξεργασία!

Ποιο είναι το αγαπημένο σας ποίημα ή η αγαπημένη σας ποιητική συλλογή;

 Έχω γράψει περί τα 700 ποιήματα, όλα από τα πάθη, τα λάθη, τις εμπειρίες της ζωής μου. Οι συλλογές μου στάζουν αίμα ! Πώς να διακρίνω κάποια από αυτές. Πώς να διαλέξει κανείς ανάμεσα στα παιδιά του.

Πόσο εύκολο είναι να γίνει κάποιος ποιητής στις μέρες μας; Υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των ποιητών;

Είναι πιο εύκολο από ό,τι σε άλλες εποχές με τα σημερινά μέσα δημοσιότητας (έντυπα και ηλεκτρονικά) και την πληθώρα των εκδοτικών οίκων. Δεν ξέρω όμως αν όλοι όσοι εκδίδουν ποιητικές συλλογές είναι πράγματι ποιητές. Μέσα στον καταιγισμό των εκδόσεων, είναι δύσκολο να επισημάνεις το πραγματικά καλό βιβλίο. Σίγουρα γράφουν καλά σήμερα πολλοί περισσότεροι απ' εκείνους προηγουμένων εποχών. Και βέβαια υπάρχει ανταγωνισμός! Και έντιμος, θεμιτός και ανέντιμος ! Π.χ. οι ποιητές της Αθήνας προβάλλονται, βραβεύονται και γενιά βρίσκονται στο προσκήνιο πολύ περισσότερο από τους ποιητές της υπόλοιπης Ελλάδας. Οι της Θεσσαλονίκης δεν αγνοούνται,αλλά βρίσκονται γενικά σε δεύτερη μοίρα. Και αλίμονο στους ποιητές των μικρότερων πόλεων. Σπάνια να τους δώσουν την πρέπουσα σημασία. Πολύ χαρακτηριστικό είναι αυτό που μου είχε πει μια Αθηναία ποιήτρια της δικής μου γενιάς. «Η ποίηση είναι υπόθεση τριών-τεσσάρων δρόμων στο κέντρο της Αθήνας»!!!

Σας ευχαριστούμε από καρδιάς κύριε Νικηφόρου!!!!!