Παγκόσμια ημέρα των ζώων, 4 Οκτωβρίου 2021.

«Μη χτυπάς το ζώο. Είναι η ψυχή φίλου μου και τον αναγνώρισα ακούγοντας το κλάμα του», είχε πει ο Πυθαγόρας. 

«Γνώρισα τους ανθρώπους και αγάπησα τα ζώα...» Μ. Λουντέμης

Η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων πρωτογιορτάστηκε το 1931 σ' ένα συνέδριο περιβαλλοντιστών στη Φλωρεντία, ως ένας τρόπος για την ευαισθητοποίηση κοινού και ειδικών για τα υπό εξαφάνιση ζώα. Από τότε, η γιορτή διευρύνθηκε και περιλαμβάνει όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου.

Η 4η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Ζώων, επειδή συμπίπτει με τον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, που έχει αναγορευτεί από την Καθολική Εκκλησία ως προστάτης των ζώων και του περιβάλλοντος.

Η πρώτη ζώσα μαρτυρία για τον ιδιαίτερο δεσμό ανθρώπου με ζώο δίδεται από τον Όμηρο (12ος αι.-8ος αι. πΧ) στην Οδύσσειά του. Είναι η σχέση του Οδυσσέα με τον σκύλο του, 'Αργο. Κατά τον επικό ποιητή, το αγαπημένο ζώο του ήρωα, περίμενε 20 χρόνια την επιστροφή του κύρη του για να πεθάνει στα χέρια του. Στα έπη του ο Όμηρος κάνει αναφορά και σε άλλα είδη της τοπικής πανίδας, αλλά ιδιαίτερα στον λέοντα, ζώο που συνδέει με τη δύναμη, την τόλμη, το κύρος, την αίγλη. Μάλιστα, τόσο από τα δικά του έργα και από συνεχείς αναφορές άλλων αρχαίων συγγραφέων (Ηρόδοτος, Ξενοφών, Αριστοτέλης κ.α.), όσο και από μνημεία και γλυπτές αναπαραστάσεις (λέοντες της Δήλου, Πύλη των Λεόντων Μυκήνες, ο λέων της Χαιρώνειας κ.α.), οι επιστήμονες οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι το συγκεκριμένο είδος ενδημούσε κάποτε εν αφθονία στην Ελλάδα. Αλλά η αρχετυπική στρεβλή αντίληψη του ανθρώπου να ανταγωνίζεται παν φυσικό δημιούργημα, ωσάν να μη του αρκεί η λογική ως αποκλειστικό προνόμιο, οδήγησε συχνά σε αποψίλωση του ζωικού πλούτου του πλανήτη. Η ανάγκη του να κυνηγά πολλές φορές για… επιβεβαίωση της ισχύος του επί των υπολοίπων εμβίων όντων, οδήγησε προφανώς στην εξαφάνιση και του λέοντα από τον ελληνικό χάρτη.

Σήμερα 4 Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων, σχεδόν 3 εκατομμύρια αδέσποτα ζώα περιφέρονται στους δρόμους της χώρας μας, κακοποιούνται, τραυματίζονται θανάσιμα από τα διερχόμενα αυτοκίνητα, δηλητηριάζονται, εκτελούνται, πετιούνται στα σκουπίδια, πεθαίνουν από ασιτία και αρρώστιες. 

Σκεφτείτε πόσες κακοποιήσεις αδέσποτων και δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς έχετε διαβάσει τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας που ξεπερνούν τα όρια της διαστροφής. Άνθρωποι που εγκληματούν καθημερινά εις βάρος των ζώων σε κάθε γειτονιά, σε κάθε χωριό και σε κάθε πόλη της Ελλάδας. 

Μην κλείνετε τα μάτια στις κακοποιήσεις ή θανατώσεις ανυπεράσπιστων ζώων. Μην επιτρέψετε στους εαυτούς σας να γίνετε συνένοχοι στα εγκλήματα που διαπράττονται εις βάρος των ζώων καλύπτοντας με τη σιωπή σας όλους τους δολοφόνους που παραμένουν τις περισσότερες φορές άγνωστοι και ατιμώρητοι.

Πρώτος για τα δικαιώματα των ζώων μίλησε ο Τομ Ρέιγκαν, ένας Αμερικανός φιλόσοφος. Στο βιβλίο του «Η υπόθεση για τα δικαιώματα των ζώων», υποστηρίζει ότι τα ζώα έχουν εγγενή αξία, και άρα έχουν δικαιώματα τα οποία και ο άνθρωπος οφείλει να σεβαστεί. Σύμφωνα με τον Ρέιγκαν, πολλά από τα ζώα έχουν αυτοσυνειδησία, πεποιθήσεις και επιθυμίες, και άρα πρέπει να τους αποδώσουμε ηθικά δικαιώματα. Άμεση συνέπεια της θεωρίας του είναι ο τερματισμός των πειραμάτων, της κτηνοτροφίας και η χρήση ζώων για λόγους ψυχαγωγίας του ανθρώπου.

Το έργο του Ρέιγκαν αποτέλεσε τη βάση για τα δικαιώματα των ζώων. Πλέον, πολλές είναι οι οργανώσεις που δρουν για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων.

H Διεθνής Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων (1978)

Άρθρο 1
Όλα τα ζώα γεννιούνται με ίσα δικαιώματα στη ζωή και στη δυνατότητα ύπαρξης.

Άρθρο 2
1. Ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται τη ζωή κάθε ζώου.
2. Ο άνθρωπος ανήκει στο ζωικό βασίλειο και δεν μπορεί να εξοντώνει ή να εκμεταλλεύεται τα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Αντίθετα, οφείλει να χρησιμοποιεί τις γνώσεις για το καλό των ζώων.
3. Κάθε ζώο δικαιούται φροντίδας, προσοχής και προστασίας από τον άνθρωπο.

Άρθρο 3
1. Κανένα ζώο δεν πρέπει να υποβάλλεται σε κακομεταχείριση ή απάνθρωπη συμπεριφορά.
2. Αν η θανάτωση ενός ζώου θεωρηθεί υποχρεωτική πρέπει να γίνεις στιγμιαία, ανώδυνα και χωρίς καμιά πρόκληση αγωνίας του ζώου.

Άρθρο 4
1. Κάθε ζώο δικαιούται να ζήσει στο φυσικό του χώρο (γη, θάλασσα, αέρας) και να αναπαράγεται σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους,
2. Η στέρηση ελευθερίας του ζώου ακόμη κι αν γίνεται για μορφωτικούς σκοπούς είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη δικαιωμάτων αυτού.

Άρθρο 5
1. Κάθε ζώο που από παράδοση θεωρείται κατοικίδιο δικαιούται να ζήσει με το ρυθμό και τις συνθήκες ζωής και ελευθερίας που αντιστοιχούν στο είδος του. 2. Η διαφοροποίηση αυτών των συνθηκών από τον άνθρωπο έχει σκοπούς κερδοσκοπικούς και είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη.

Άρθρο 6
1. Κάθε ζώο που αποτελεί σύντροφο του ανθρώπου έχει δικαίωμα διάρκειας ζωής ανάλογης με τη φυσική του μακροβιότητα.
2. Η εγκατάλειψη ενός ζώου θεωρείται πράξη απάνθρωπη και εξευτελιστική.

Άρθρο 7
Αναφορικά με τα ζώα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον άνθρωπο, η διάρκεια και η ένταση δουλειάς πρέπει να είναι σε λογικά πλαίσια, η διατροφή τους ικανοποιητική και η ανάπαυσή τους υποχρεωτική.

Άρθρο 8
1. Οποιοσδήποτε πειραματισμός πάνω στα ζώα, ιατρικός, επιστημονικός, κλπ. Αντιτίθεται προς τα δικαιώματα των ζώων, εφόσον προκαλεί πόνο σωματικό ή ψυχικό.
2. Πρέπει να επιδιώκεται η αντικατάσταση του πειραματισμού πάνω στα ζώα από άλλες υπάρχουσες τεχνικές.

Άρθρο 9
Τα ζώα που εκτρέφονται για τη διατροφή του ανθρώπου πρέπει να στεγάζονται, να τρέφονται, να μετακινούνται και να θανατώνονται χωρίς πρόκληση πόνου και αγωνίας.

Άρθρο 10
1. Απαγορεύεται η εκμετάλλευση των ζώων για τη διασκέδαση των ανθρώπων. 2. Η έκθεση ζώου και τα θεάματα που χρησιμοποιούν ζώα αποτελούν καταστρατήγηση της αξιοπρέπειας και του σεβασμού προς τη ζωή του ζώου.

Άρθρο 11
Κάθε πράξη που χωρίς λόγο προκαλεί θάνατο ζώου είναι βιοκτονία, είναι έγκλημα απέναντι στη ζωή.

Άρθρο 12
1. Κάθε πράξη που προκαλεί θάνατο μεγάλου αριθμού άγριων ζώων αποτελεί «γενοκτονία», έγκλημα απέναντι στο είδος.
2. Η μόλυνση και οποιαδήποτε καταστροφή του φυσικού μας περιβάλλοντος οδηγούν στη γενοκτονία.

Άρθρο 13
1. Σεβασμός επιβάλλεται ακόμη και στο νεκρό ζώο.
2. Κάθε σκηνή βίας στην τηλεόραση και το σινεμά, με θύματα ζώα πρέπει να απαγορευτεί και μόνο οι σκηνές που έχουν σκοπό να ενημερώσουν για τα δικαιώματα των ζώων οφείλουν να προβάλλονται.

Άρθρο 14
1. Οι οργανισμοί προστασίας και προάσπισης των ζώων πρέπει να αντιπροσωπεύονται από κάθε κυβέρνηση.
2. Τα δικαιώματα του ζώου πρέπει να κατοχυρωθούν απ' τους νόμους, όπως ακριβώς και τα δικαιώματα του ανθρώπου.

O Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός προχωρά σε μια κίνηση για την υποστήριξη των αδέσποτων ζώων της Αθήνας.

Συγκεκριμένα, πρόκειται να αποστείλει μεγάλη ποσότητα ζωοτροφής στο καταφύγιο ζώων του Δήμου Αθηναίων, αλλά και να αναλάβει τις βόλτες τους.

Όπως αναφέρει ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός στην ανακοίνωσή του:

Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός τιμά την Παγκόσμια Ημέρα Ζώων, την Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2021, στηρίζοντας τα αδέσποτα ζώα του καταφύγιου του Δήμου Αθηναίων, με στόχο αφενός την ενίσχυση της σπουδαίας δράσης της Διεύθυνσης Αστικής Πανίδας του Δήμου Αθηναίων, αφετέρου προσβλέποντας στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τους μικρούς μας φίλους που διαβιούν στο δρόμο ή έχουν πέσει θύματα εγκατάλειψης.

Συγκεκριμένα, ο Ε.Ε.Σ, κατόπιν πρωτοβουλίας του Προέδρου Dr. Αντώνιου Αυγερινού, θα αποστείλει μεγάλη ποσότητα ζωοτροφής στο καταφύγιο ζώων του Δήμου Αθηναίων (Αγίου Πολυκάρπου 69, Αθήνα) την Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2021 στις 12 μ.μ., προκειμένου να σταθεί αρωγός στο ιδιαίτερα δύσκολο και απαιτητικό έργο των ανθρώπων του καταφυγίου. Παράλληλα, κλιμάκιο εθελοντών του Ε.Ε.Σ. θα βγάλει βόλτα τα συμπαθέστατα τετράποδα, προσφέροντας τους στιγμές χαράς και κοινωνικοποίησης.