You are here
«Η ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη, με μια γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα» Οράτιος. 9 Φεβρουαρίου, Παγκόσμια ημέρα ελληνικής γλώσσας
Η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα που απεβίωσε το 1857 ο Διονύσιος Σολωμός, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας με την υπ. αριθμ. 17889 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, ΦΕΚ Β΄ 1384/24.04.2017).
Την ημέρα αυτή, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας, αλλά και σε εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού που διατηρούν τμήματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας ή ελληνικών σπουδών. Κι εμείς ως σχολείο που φέρει το όνομα ενός διακεκριμένου φιλολόγου του Ιωάννη Κακριδή(1901-1992) που είχε αναπτύξει έναν προοδευτικό τρόπο σκέψης και διδασκαλίας και αγωνίστηκε για τη δημοτική γλώσσα και την απλούστευση του γραπτού λόγου έτσι ώστε να συμβαδίζει με την καθημερινή ομιλία, έχουμε καθήκον να αναφερθούμε στην αξία της ελληνικής γλώσσας.
Η ελληνική γλώσσα δεν είναι πλέον πολύ διαδεδομένη, ομιλείται από περίπου δώδεκα εκατομμύρια ανθρώπους, ωστόσο είναι αδύνατο να διανοηθεί κανείς το σύγχρονο δυτικό πολιτισμό χωρίς την ελληνική γλώσσα. Η ιστορία της ανάγεται σε περισσότερο από 3.000 έτη. Όταν οι άνθρωποι μιλούν για την ελληνική γλώσσα, αυτόματα την ταυτίζουν με την αρχαία ελληνική, γεγονός απόλυτα κατανοητό και φυσιολογικό, δεδομένου ότι ακριβώς στην αρχαία ελληνική δημιουργήθηκαν, αποτυπώθηκαν και κληροδοτήθηκαν τα μεγίστης σημασίας έργα του αρχαίου πολιτισμού - η «Ιλιάδα» και η «Οδύσσεια» του Ομήρου, οι τραγωδίες του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη, οι κωμωδίες του Αριστοφάνη, το έργο του Ηροδότου, του Θουκυδίδη, των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και πολλά άλλα. Είναι η γλώσσα, στην οποία αναπτύχθηκε η πρώτη ευρωπαϊκή λογοτεχνία, η φιλοσοφία, οι θεωρητικές επιστήμες και η ιατρική και συνεπώς προσδιόρισε τον τρόπο σκέψης, τη νοοτροπία των πληθυσμών της Ευρώπης. Είναι ακόμη η γλώσσα της Καινής Διαθήκης, η γλώσσα, στην οποία οι Απόστολοι και οι Ευαγγελιστές διακήρυξαν στον κόσμο τον ερχομό του Χριστού, το Λόγο του Κυρίου.
Η σύγχρονη Ελληνική γλώσσα, η νέα ελληνική, αποτελεί την εξέλιξη, άμεση συνέχεια της γλώσσας της κλασσικής ελληνικής φιλοσοφίας και της λογοτεχνίας. Τα διασωθέντα μέχρι σήμερα λογοτεχνικά, φιλοσοφικά, ιστορικά κείμενα των κλασσικών της αρχαιότητας, τα κείμενα της Αγίας Γραφής και των Πατέρων της Εκκλησίας, οι μαρτυρίες της Ελληνικής Γραμματολογίας, τα έργα της καθαρεύουσας και της δημοτικής πιστοποιούν τη συνέχεια, του Ελληνισμού από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας και διατρανώνουν τη διαχρονικότητά του.
Ακόμη και στη σύγχρονη εποχή αποτελεί πρότυπο γλώσσας όπως υποστηρίζει ο Μπιλ Γκέιτς: «Η Ελληνική, με τη μαθηματική δομή της, είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σε αυτή δεν υπάρχουν όρια» και ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ υποστήριζε: «Η θητεία μου στην αρχαία ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στην γλώσσα αυτήν υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στη λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».
Περιλαμβάνει λέξεις και έννοιες που παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο που αντικατοπτρίζουν την ελληνική φιλοσοφία και τις αξίες της ζωής του Έλληνα. Έτσι ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον. Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιος είναι ο σωστός τρόπος γραφής, ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει. «Βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει (βοή=φωνή + θέω=τρέχω). Ο αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μάς λέει ότι κινείται, δε μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στηρ, από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι)ή ακόμη ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω», που σημαίνει μειώνομαι. Και πραγματικά, ο φθόνος ως συναίσθημα, σταδιακά, μας καταβάλλει και μας καταστρέφει. Ελαττώνει την αξία μας ως ανθρώπων και υπονομεύει ακόμη και την υγεία μας. Έχουμε, επίσης, τη λέξη «ωραίος», που προέρχεται από την «ώρα». Και τούτο, διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έλθει και στην ώρα του. Ωραίο δεν είναι το φρούτο όταν είναι άγουρο ή σαπισμένο…
Τελειώνοντας να θυμηθούμε πώς ο Γάλλος συγγραφέας Ζακ Λακαριέρ μας περιγράφει την εμπειρία του από ένα του ταξίδι στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα –μητέρα των εννοιών μας– μου απεκάλυπτε έναν άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήταν αυτοί που με είχαν αναστήσει».